Coraz zimniej, coraz ciemniej.. nadchodzi zima. Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej zaczyna się ona już w listopadzie, na długo przedtem zanim z nieba spadnie pierwszy śnieg.
Kluczem do zachowania zdrowia przez cały rok jest dostosowanie się do naturalnych rytmów przyrody, której jesteśmy integralną częścią. Jak więc żyć dobrze zimą? Dowiesz się z poniższego artykułu.
Zacznijmy od podstaw..
Co zimą w przyrodzie piszczy?
Zima związana jest z Przemianą Wody, której naturą jest zatrzymanie, spowolnienie, bezruch. W przyrodzie jest to czas zastoju, wycofania. Energia kieruje się do środka. Pod warstwą śniegu wszystko “zimuje”, świat odpoczywa. Niektóre zwierzęta zapadają w długi, zimowy sen. Podobnie powinno wyglądać nasze życie zimą.
Dewizą najchłodniejszej pory roku jest: “gromadzić i przechowywać”. Powinniśmy funkcjonować tak, aby maksymalnie ograniczać utratę energii. Potrzebujemy ciszy, spokoju i odpoczynku (zarówno ciała, jak i umysłu). Idealnie byłoby gdybyśmy mogli pracować jak najmniej i jak najwięcej czasu przeznaczać na regenerację. * We współczesnym świecie rzadko możemy sobie pozwolić na taki luksus, możemy jednak z powodzeniem wspierać się różnymi sposobami.
Maksimum energetyczne Nerek i Pęcherza Moczowego – co to znaczy?
W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej każda pora roku związana jest z czasem aktywności określonych narządów i funkcji naszego organizmu. Zimowy czas możemy (a nawet powinniśmy) wykorzystać na wzmocnienie Nerek i Pęcherza Moczowego. To właśnie teraz przypada ich energetyczne maksimum. Oznacza to, że są najbardziej “podatne” na wzmocnienie, a jednocześnie objawy związane z ich niedoborami mogą się nasilać (natura daje nam wyraźny sygnał, aby nam pomóc, abyśmy mogli zadbać o siebie).
Nerki w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej zajmują szczególne miejsce, ponieważ magazynowana jest w nich energia życiowa (esencja). Zależy od niej nasza odporność, metabolizm, ciepłota, procesy przebiegające w ciele, witalność, kondycja psychiczna.
- Yang Nerek odpowiada między innymi za wzrost, rozwój, zapłodnienie, jest źródłem ciepła w organizmie i umożliwia zachodzenie wszelkich procesów (także metabolizmu).
- Yin Nerek związane jest z substancjami ciała: włosami, zębami, kości, szpikiem, mózgiem.
Objawami osłabienia Nerek są między innymi problemy z libido, bóle kolan, lędźwi, słabe włosy i zęby, poczucie zimna, problemy z płodnością, przedwczesne siwienie, pogorszenie słuchu, słaby metabolizm (nerki dostarczają energii potrzebnej do procesów trawiennych).
Emocje związane z Nerkami
Nerki należą do Przemianą Wody, która na poziomie mentalnym symbolizuje spokój, poczucie siły i stabilności. Jeżeli przemiana wody w naszym organizmie jest zrównoważona, to czujemy się zakorzenieni, mamy stabilne podstawy, na których budujemy pewność siebie. Mocne nerki dają nam “fundament”, oparcie i poczucie własnej wartości. Osoby z “silnymi nerkami” są więc pewne siebie, spokojne, konsekwentne, ciekawe życia, doprowadzają sprawy do końca.
Emocjonalnie z Nerkami związany jest jest strach, lęk. Emocje te w nadmiarze osłabiają Nerki. Praca z lękami, strachami czy poczuciem własnej wartości zimą przyniesie najlepsze efekty (nie znaczy to jednak, że wiosną czy latem nie ma sensu, zimą jesteśmy bardziej podatni na transformacje w tym obszarze).
Nerki możemy wzmacniać (i osłabiać) na wiele sposobów: stylem życia, dietą, ziołami, pracą z emocjami –
jesteśmy holistyczną całością.
Zimowa dieta dla Nerek
Zimą nasza dieta powinna być przede wszystkim rozgrzewająca. W przyrodzie dominuje zimno, dlatego aby zachować równowagę na talerzu powinny dominować ciepłe posiłki.
Warto sięgać po pokarmy, które szczególnie wzmacniają nerki, czyli:
- produkty czarne np: czarny sezam, czarna soczewica, czarnuszka, mak
- strączki – szczególnie czarna fasola, czarna soczewica, fasolka adzuki
- ryby, owoce morza, wodorosty (są bardzo wychładzajace, dlatego stosuj je jako dodatek do zup mocy, rosołów, mięs)
- orzechy
- grzyby – (o niesamowitej mocy grzybach poczytasz tutaj)
- gulasz z wołowiny i batatów
- przyprawy: koper włoski, jałowiec, gałka muszkatołowa, cytryniec chiński (idealny do kompotów, naparów)
- do potraw możemy dodawać cynamon, kardamon, tymianek, które pomogą nam zachować ciepło (ale wszystko w umiarze)
Zimą potrawy powinno przygotowywać się na sposób YANG: dłuższe gotowanie, duszenie, pieczenie. Im dłużej obrabiamy je termicznie, tym więcej ciepła nam dostarczą. Nie każdy potrzebuje intensywnego dogrzewania. Z rozgrzewającymi przyprawami łatwo przesadzić. Ważne, aby znać swoje potrzeby. Jeżeli zimą czujesz spadek formy, często jest Ci zimno (pomimo wielu warstw ubrań), to postaw na dietę rozgrzewającą. Jeżeli wręcz przeciwnie, to nie musisz aż tak się rozgrzewać. Bazą powinny być posiłki gotowane. Osoby, które nie mają problemów z ciepłotą ciała mogą pozwolić sobie na niewielki dodatek surowizny, czy nabiału (osoby wychłodzone powinny ich unikać).
* Zima to czas najmniejszej aktywności i gromadzenia energii, dlatego wszelkie restrykcyjne diety, posty, głodówki i są teraz wbrew naturze (podobnie ciężkie treningi). Powinniśmy wstrzymać się z nimi do wiosny. Zwłaszcza diety surowe i skokowe nie są teraz wskazane i mogą nam zaszkodzić (działają bardzo ochładzająco).
* Pamiętaj o piciu ciepłej wody, która rozgrzewa i wspomaga pracę układu trawiennego – o mocy ciepłej wody przeczytasz tutaj.
Zimowy Sen
Zimą dni są krótsze, szybciej się ściemnia, później zaczyna się dzień. To wyraźny sygnał przyrody, że my również powinniśmy spać dłużej, chodzić spać wcześniej i później wstawać. Jest to szczególnie ważne dla dobrej regeneracji. Dłuższy sen (zwłaszcza ten przed północą, od 22:00) jest podstawą regeneracji krwi (o tym jak istotna jest kondycja krwi przeczytasz tutaj). Osoby osłabione i przemęczone powinny zwrócić na ten aspekt szczególną uwagę.
Chroń swoją energię
Zimą zwolnij tempo. Nie bierz na siebie za dużo (fizycznie i psychicznie). Jeżeli masz możliwość, to ogranicz obowiązki do minimum, skróć listę zadań do wykonania. Spróbuj też znaleźć czas na przyjemności i odpoczynek. Pozwoli Ci to zachować i gromadzić cenną energię.
Niewskazane są aktywności, które nadmiernie wyczerpują: cieżkie treningi, zarywanie nocek, przebodźcowanie, przepracowanie. Zimą obciąża nas to bardziej. Jeżeli chcesz cieszyć się zdrowiem, to zimą po prostu zwolnij. Wsłuchuj się w siebie i w swoje potrzeby. Jeżeli często masz ochotę leżeć pod kocem i “nic nie robić”, to pozwól sobie na to bez wyrzutów sumienia. To naturalne, że zimą jesteśmy mniej aktywni 🙂 Zwłaszcza osoby przemęczone, niedoborowe potrzebują zimą więcej nicnierobienia.
- Umiarkowany ruch fizyczny jest wskazany i potrzebny, jeżeli ćwiczysz, to lepiej robić to rano. Nasza aktywność powinna “wyciszać” się zgodnie z rytmem dnia i pór roku. Im bliżej nocy, tym bardziej powinniśmy “zwalniać”. Zamiast ciężkich treningów wybieraj lżejsze aktywności.
- Utrzymuj zamknięte pory skóry i unikaj nadmiernego pocenia się. Pocąc się tracisz energię, ciepło i cenne płyny ciała. Ponadto przez otwarte pory skóry zimno, wilgoć i inne patogeny mogą wnikać do ciała. Stąd na przykład łatwo się przeziębić, jeśli wychodzisz spocona/spocony na zewnątrz.
Zadbaj o ciepło
Zimą powinniśmy zwracać szczególną uwagę na ochronę ciała przed zimnem. Brzmi jak banał, jednak bez tego ani rusz (zwłaszcza jeżeli jesteśmy zmarzlakami). Poza czapką, szalikiem i ciepłymi skarpetkami zwróć też uwagę na plecy. Babcia mówiła “noś podkoszulkę” i miała rację! Obszar lędźwi powinien być “przykryty”. Zimą ważne jest zabezpieczenie głowy i szyji przed zimnem, ale to ciepły podkoszulek chroni nerki przed utratą ciepła. Gołe plecy zimą są jak zaproszenie zimna do naszego ciała. A zimne nerki to poważny problem i zaburzenie pracy całego organizmu. Ponadto możemy nabawić się bólu kręgosłupa…zimno powoduje zastój i ból. *Jeżeli jesteś rodzicem warto czasem “być jak własna babcia” i przypominać dzieciom, aby wkładały koszulkę w majtki lub spodnie.
Podsumowanie – jak dbać o siebie zimą według TCM?
Aby zachować zdrowie zimą wycisz się, odpocznij, jedz ciepłe i wzmacniające posiłki, unikaj nadmiaru aktywności, ubieraj się adekwatnie do warunków atmosferycznych i pozwól sobie na słodkie lenistwo. Energia zimy sprzyja regeneracji. To co zrobisz zimą zaowocuje wiosną. Efekty tego jaki styl życia prowadzisz zobaczysz i poczujesz za około 3 miesiące. * W lutym często ludzie czują się najgorzej w skali całego roku, jest to też sezon wysokiej zachorowalności na różne infekcje..przypadek..nie sądzę).
Może Cię zainteresować:
- szukasz sposobów na zdrowe posiłki wzmacniające nerki (i cały organizm)? Znajdziesz je w ebooku Kulinarna Podróż po zdrowie.
- webinar Okiełznać Stres dzięki któremu znajdziesz sposób na rozładowywanie emocji i znaleznienie mechanizmu, który uruchamia w Tobie stres
Dbaj o siebie ZIMĄ!
Konsultant Totalnej Biologii | Dietetyk Medycyny Chińskiej