3 rzeczy, które trzeba wiedzieć o stawianiu granic

Stawianie granic to ostatnio popularny temat. I bardzo dobrze, bo to jedna z najważniejszych umiejętności naszego życia. Ale bywa tak, że mimo czytania wielu treści o stawianiu granic, nie umiemy teorii przełożyć w praktykę. Dlatego warto wiedzieć, jaka jest tego przyczyna – i to od tej przyczyny zacząć swoją zmianę.

Z tego tekstu dowiesz się trzech ważnych rzeczy dotyczących stawiania granic. Powiem Ci też, jak obudzić w sobie moc do postawienia granicy i wyrażania swoich potrzeb. To podstawy, bez których nie ruszysz dalej.

1 – Brak stawiania granic wynika z bezsilności

Dziecko dostosowuje się do swoich opiekunów, aby przetrwać. To naturalny instynkt i każdy z nas go w sobie ma po narodzinach. Jeżeli otoczenie jest wspierające i akceptuje „NIE” dziecka, to kształtuje się autonomia malucha. Dzięki temu potrafi on w dorosłości stawiać granice, wyrażać swoje potrzeby, prezentować swoje zdanie.

To niestety rzadki scenariusz. Bardzo duży procent osób wychowuje się w rodzinach dysfunkcyjnych. Alkohol, przemoc, nadużycia seksualne, autorytarni rodzice – to wszystko powoduje, że dziecko musi zrezygnować ze stawiania granic, aby przetrwać. Jeśli mówi „NIE” i spotyka się to z ignorancją czy karą, uczy się tego, że lepiej nie stawiać granic. Skoro walczy o siebie, a to nic nie daje, pojawia się w nim bezsilność. I to z tą bezsilnością idzie w dorosłość.

Bezsilność bierze się też z innych sytuacji, na które nie mieliśmy wpływu: długi pobyt w szpitalu czy inne oddzielenie od rodziców. To wiąże się z uczuciem: „Chciałam inaczej, ale nie mogłam” – bo nikt nie słyszał Twojego sprzeciwu, krzyku czy płaczu. Podam Ci dwa przykłady:

·       Jako dwulatka byłam przez 4 miesiące sama w szpitalu;

·       Jeden z moich pacjentów musiał pojechać na rok na wychowanie do dziadków.

Dla dziecka są to trudne, często traumatyczne przeżycia. W takich przypadkach pojawia się w dziecku bezsilność i poczucie, że cokolwiek zrobi, nie osiągnie rezultatu.

Bezsilność dotyka również ciało. Dorosły po takich doświadczeniach mierzy się z nabytym w dzieciństwie poczuciem zamrożenia, niezdolności do zrobienia kroku, zablokowania gardła. Prowadzi to też do chorób autoimmunologicznych, problemów skórnych, depresji, stresu, dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Codziennością osób, które nie umieją stawiać granic, jest też przemęczenie – bo bardzo często na wszystko się zgadzają, nie umieją odmawiać.

Sposobem na to, żeby zacząć stawiać granice, jest wyjście ze stanu bezsilności. Aby to zrobić, trzeba go sobie najpierw uświadomić. Wrócić do tych chwil w dzieciństwie, kiedy Twoja potrzeba wyrażania się czy sprzeciwu spotkała się z karą, agresją, odrzuceniem. Dobrze zrobić to przy wsparciu terapeuty  – zwłaszcza jeśli nie umiesz sobie przypomnieć takich sytuacji albo nie czujesz sił, by się z nimi zmierzyć.

Polecam Ci też webinar o stawianiu granic, w których jest tylko trochę teorii, a większość stanowią zadania praktyczne. To dobry sposób na stopniowe wychodzenie ze stanu bezsilności.

Dowiedz się więcej: WEBINAR WARSZTATOWY O STAWIANIU GRANIC

2 – Do stawiania granic potrzebujesz złości

Uświadomienie sobie uczucia bezsilności ma jedno ważne zadanie: pomaga Ci skontaktować się ze złością i agresją.

Co czujesz na myśl o tym? Wiem, że to może być trudne. Jeśli w dzieciństwie nie mogłaś wyrażać złości, prawdopodobnie masz ją zablokowaną. Jeżeli agresja kojarzy Ci się z awanturami w domu, pewnie nie chcesz jej w swoim życiu. Ale złość i agresja są tu kluczowe – to dzięki nim postawisz granice.

Zdrowa złość i agresja nie powinny wzbudzać w Tobie poczucia winy. Nie spowodują, że zaczniesz chodzić nabuzowana i zaszkodzisz swojej rodzinie. Ekspresja jest potrzebna, nawet podniesiony czasem głos nie zrobi tyle szkody, co kumulowanie w sobie emocji i pozostawanie w bezsilności.

Dlatego jeżeli w pracy nad sobą zaczynasz rozpoznawać swoją złość, masz chęć wyrazić sprzeciw, to znaczy, że budzisz się do życia. Wychodzisz z bezsilności i nabierasz siły do stawiania granic.

Długo tłumiona albo nieuświadomiona złość, którą zaczynasz dostrzegać, może powodować różne odczucia. Możesz na przykład nie wiedzieć, jak sobie z nią radzić, nie bać się jej. W takim przypadku polecam Ci warsztaty grupowe Uwolnij złość, które cyklicznie prowadzę. O nadchodzących terminach informuję najczęściej na Instagramie – zaobserwuj i bądź na bieżąco: @ewadawidziakpl.

3 – Brak granic rodzi problemy w relacjach

Problem ze stawianiem granic prowadzi nie tylko do chorób, ale i problemów w relacjach. Doświadczenie gabinetowe pokazuje mi, że jeżeli ktoś nie stawia granic, to również nie respektuje cudzych. Trudno mu zrozumieć, że ktoś mu odmawia, pojawiają się słowa o toksyczności drugiej osoby.

Często w dysfunkcyjnych domach nie ma żadnych zasad, a więc dziecko nie tylko nie mogło stawiać granic, ale również ich nie doświadczyło – bo np. mama chciała wynagrodzić przemocowe zachowanie ojca i pozwalała dziecku na większość rzeczy. Dziecko wychowujące się bez żadnych zasad ma poczucie chaosu, które zostaje z nim w dorosłości. To też utrudnia mu zrozumieć i przyjąć czyjeś granice. Jeżeli zaczynasz pracować nad granicami, dobrze jest spojrzeć na siebie nie tylko z perspektywy osoby pokrzywdzonej, ale również tej, która czegoś nie potrafi zaakceptować u innych.

Dodatkowo, jeżeli ktoś nie doświadczył zdrowego stawiania granic, ma często problemy z robieniem tego wobec własnego dziecka. Dorośli, którzy w dzieciństwie byli ofiarami przemocy, wiążą stawianie granic dziecku z krzywdą, którą pamiętają – i nie chcą powielać scenariusza. Dlatego tak ważne jest, by oddzielać swoje uczucia i emocje od emocji dziecka.

Pamiętaj więc, że kiedy nauczysz się stawiać granice, na lepsze zmienią się wszystkie Twoje relacje. Pozbędziesz się przekonania, że wszyscy wokół są źli: partner, współpracownicy, dziecko. Nie tylko zadbasz o siebie, ale będziesz respektować granice innych i postawisz je własnemu dziecku, co z pewnością wesprze jego rozwój.

Chcesz zacząć stawiać granice?

To były trzy rzeczy, o których musisz wiedzieć, by owocnie pracować nad stawianiem granic. Pomyśl więc, czy towarzyszy Ci poczucie bezsilności, i jak wygląda Twoje podejście do złości i agresji. Postaraj się zauważyć, jak wyglądają Twoje relacje z bliskimi: jak reagujesz, gdy ktoś Ci odmawia? Co czujesz, gdy stawiasz granicę dziecku? Tam kryje się dużo odpowiedzi, które mogą dać Ci siłę do zmian.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w tym procesie, sprawdź mój webinar warsztatowy o stawianiu granic. 

Dbaj o siebie!