Jak zadbać o zdrowie psychiczne dziecka: Totalna Biologia

Dla większości rodziców zdrowie dziecka jest najważniejsze. Niestety działania podejmowane w tym obszarze koncentrują się raczej na aspekcie fizycznym, z pominięciem psychicznej kondycji pociechy. Ta natomiast jest tak samo ważna i ma ogromny wpływ na przyszłe życie malucha w kontekście charakteru, relacji, zaburzeń, dysfunkcji oraz wielu innych. Choroby skóry, alergie, nadmiarowe napady złości, obgryzanie paznokci – to wszystko może mieć tło związane ze zdrowiem mentalnym dziecka.

Rodzice często nie zdają sobie sprawy z istotności tego, jak traktują dziecko, a także jak się zachowują w jego obecności. W tym artykule dowiesz się, jak dbać o zdrowie psychiczne dziecka, by zapewnić mu prawidłowy rozwój i zapobiec rozwinięciu się wielu problemów.

 

Jak dbać o rozwój psychiczny dziecka? Jest to ważne już od najmłodszych lat

To, jak dbać o zdrowie psychiczne dziecka, powinno interesować rodziców na każdym etapie rozwoju, nawet podczas ciąży. Maluszek znajdujący się w brzuchu odbiera wiele informacji z otoczenia, dlatego już w tym okresie ważna jest dbałość o nawiązanie bliskiej relacji oraz sprawienie, by pociecha czuła się bezpiecznie.

Pierwsze lata życia są niezwykle ważne w kontekście zdrowia psychicznego dziecka w późniejszych latach, nawet dorosłych. Wielu rodzicom błędnie wydaje się, że dopóki nie rozumie ono do końca, co dzieje się w jego otoczeniu, negatywne emocje czy wydarzenia nie są zapamiętywane, a więc nie mają żadnego wpływu.

Owszem, dziecko nie zapamiętuje ich w taki sposób, jak dorosły, to znaczy: nie potrafi o nich opowiedzieć czy przywołać z pamięci. Dzieje się tak, ponieważ dopiero w 2-3. roku życia rozwija się hipokamp odpowiedzialny za pamięć deklaratywną, jawną. Jednak już od chwili przyjścia na świat działa pamięć emocjonalna, w której zapisują się wrażenia i odczucia. To właśnie różnica w kolejności dojrzewania ośrodków pamięci sprawia, że dziecko może się później zmagać z nieuświadomioną traumą, co może wywołać wiele dysfunkcyjnych zachowań oraz zaburzeń, takich jak depresja czy lęki.

Jeśli dziś masz zaburzenia lękowe, mierzysz się z depresją albo doskwiera Ci poczucie zagrożenia, które nie wiesz, skąd się wzięło – to właśnie może być pokłosie tego, czego doświadczyłaś jako małe dziecko. Dla noworodka już samo długotrwałe oddzielenie od mamy jest zagrażające, bo to mamy potrzebuje do przetrwania. Jeśli w tym czasie rodzice się kłócą, dziecko interpretuje krzyk jako zagrożenie. Często to właśnie na takim gruncie wyrastają późniejsze problemy ze zdrowiem psychicznym.

Nic dziwnego, że wielu rodziców nie wie dokładnie, jak dbać o rozwój psychiczny dziecka.  Świadomość na temat tego, jak ważne są emocje i świat wewnętrzny, dopiero od niedawna istnieje w społeczeństwie. Dorośli często bez pomyślunku powielają strategie i mechanizmy, które były obecne w ich wychowaniu, nie zdając sobie sprawy z możliwych konsekwencji – mierzą się ze swoimi traumami, nie akceptują swoich emocji, przez co trudno zaakceptować to, co pokazuje dziecko. Dlatego najlepszym, co możemy zrobić dla zdrowia psychicznego swoich dzieci, jest opieka nad sobą, uzdrowienie swoich ran, świadome podejście do tego, co nam się przydarzyło.

Kształtuj w dziecku umiejętność nazywania swoich emocji

Rozumienie swoich emocji pozwala na ich zdrowe przeżywanie, nierozumienie zaś może być źródłem ogromnej frustracji i skutecznie blokować rozwój psychiczny, co nieuchronnie będzie rodzić wiele problemów w relacjach czy zachowaniu. Emocje niosą za sobą ważne informacje na temat naszych potrzeb, zagrożeń, dyskomfortu, a także wszystkiego, co się dzieje w nas w związku z naszym otoczeniem. Jeśli umiemy je rozpoznawać, wiemy też, co możemy z nimi zrobić. Zadaniem rodziców jest ponadto nauczenie dziecka, w jaki sposób sobie z nimi radzić oraz jak je zdrowo wyrażać.

Niemniej ważne jest także to, jak rodzic wyraża swoje emocje w obecności dziecka. Maluchy w każdym wieku chłoną informacje z otoczenia jak gąbka, zwłaszcza od marki i ojca, którzy są im najbliższymi na świecie osobami. Dorośli muszą pokazywać dziecku, że przeżywanie emocji, także tych negatywnych, jest całkowicie w porządku oraz nauczyć je, jak nimi zarządzać. Jeśli rodzice kłócą się przy dziecku, muszą też się przy nim pogodzić. Inaczej w maluchu pozostanie nierozładowane napięcie, które może się przerodzić w poważne problemy. To, jaką relację mają matka z ojcem, jak się wzajemnie traktują i jak wyrażają wobec siebie emocje, ma wpływ na to, jak dziecko będzie budować relacje z innymi osobami, także przyszłymi partnerami.

Zapewnij dziecku wsparcie poprzez rozmowę

Zapewnienie dziecku wsparcia poprzez czułość jest oczywiście bardzo ważne, jednak nie pomaga mu w konstruktywnym rozwiązaniu problemów. Wielu rodziców uważa, że małe dzieci ich po prostu nie mają, lecz to nieprawda – problemy dotyczą każdego człowieka, niezależnie od tego, ile ma lat.

Problemy maluchów będą oczywiście inne niż człowieka dorosłego i rodzicom mogą się wydawać błahe czy nieistotne, ponieważ patrzą z innej perspektywy. Jednak dla ich dziecka są one emocjonujące, wywołują napięcie oraz wymagają rozwiązania, aby mogło ono znaleźć ujście. Jeśli zastanawiamy się, jak wzmocnić psychikę dziecka, należy pamiętać o tym, by nie lekceważyć jego uczuć i starać się przyjąć jego punkt widzenia. W przeciwnym razem pociecha poczuje się zlekceważona oraz bez wsparcia, którego jej trzeba, co wpłynie nie tylko na relację z rodzicem, ale np. na zdolność do radzenia sobie z problemami w dorosłości.

Warto rozmawiać z dzieckiem o tym, jak sobie radzi, w czym napotyka trudności, jakie ma wątpliwości lub pytania. Róbmy to w taki sposób, by pociecha czuła, że ma w nas wsparcie, a więc dawać zapewnienie, że przeżywane problemy i emocje są ważne, a także sprawiać, by podczas rozmowy czuła się słuchana oraz bezpieczna. Trzeba pamiętać o również o tym, jak my wyrażamy nasze emocje podczas słuchania i rozmowy.

 SPRAWDŹ MÓJ KANAŁ NA YOUTUBE: TOTALNA BIOLOGIA A DZIECI

Jak dbać o rozwój psychiczny dziecka? Czyli o budowaniu pewności siebie

Za budowanie wiary we własne możliwości u dziecka są odpowiedzialni właśnie rodzice. To oni muszą nauczyć malucha radzić sobie z porażkami oraz motywować się do działania. Pamiętaj, żeby stawiać dziecku wymagania dopasowane do jego możliwości. Ważne jest to, by doceniać jego postępy i same próby nauczenia się lub poznania czegoś nowego, a równocześnie nie karać za błędy. To jedna z cenniejszych lekcji, które możemy dać dziecku: błędy są nieodłącznym elementem nauki. Warto dziecku pozwolić działać w swoim tempie, być cierpliwym i uczyć malucha cierpliwości.

W kontekście tego, jak wzmocnić psychikę dziecka, a w szczególności jego pewność siebie, jest też ważne budowanie z nim silnej, opartej na zaufaniu więzi, która doda mu sił do działania oraz zapewni odpowiednie oparcie.

Jak dbać o zdrowie psychiczne dziecka? Zaczynamy od siebie

Wiele dolegliwości czy problemów, z którymi zmaga się dziecko, wynika z tego, co się dzieje w życiu matki i ojca oraz jak oni sobie z tym radzą. Obecność konfliktów emocjonalnych w rodzicach rzutuje na to, jakie jest dziecko oraz jak się czuje czy zachowuje. Niekiedy maluch może je także podświadomie przejąć, co prowadzi do powstania dysfunkcji oraz zaburzeń. Totalna biologia jako nurt zakłada ponadto, że wiele objawów somatycznych, czyli dotyczących ciała, ma ogromnie silne powiązanie z tym, co się dzieje na poziomie mentalnym, zwłaszcza nieświadomym. Warto do tego, jak dbać o rozwój psychiczny dziecka, podchodzić całościowo, ponieważ sfery cielesna i mentalna są ze sobą ściśle powiązane.

Rodzic odcięty od swoich własnych emocji i ciała, z nagromadzonymi lękami i maskami obronnymi, nie będzie mógł wykorzystać w pełni swojego rodzicielskiego potencjału. Jeśli doświadczasz problemów z dzieckiem (trudne zachowania, problemy skórne, alergie, brak apetytu), dobrze jest skontaktować się z własnymi emocjami i poszukać rozwiązań w sobie. Nie oczekiwać od dziecka, że się zmieni, a już w ogóle obwiniać go, że to przez niego nie radzimy sobie z tym, co czujemy! To rodzic jest bazą, która zasila dziecko, nie na odwrót. Odwrócenie tej hierarchii skutkuje problemami w życiu dorosłym (co sam(a) możesz odczuć na sobie, jeśli przyszło Ci pełnić rolę opiekuna czy ratownika w domu rodzinnym).

W moim gabinecie prowadzę konsultacje z zakresu Totalnej Biologii, które mogą doskonale wesprzeć leczenie psychoterapeutyczne i medyczne. Pozwalają wzmocnić ich efekty, czyli w tym przypadku przepracować problemy na linii rodzic-dziecko, lęki czy dysfunkcyjne zachowania mogące mieć związek z cielesnymi dolegliwościami. Rodziców, którzy chcieliby się dowiedzieć, jak dbać o zdrowie psychiczne dziecka, zachęcam także do obejrzenia mojego webinaru Szczęśliwy Rodzic = Szczęśliwe Dziecko, który jest dostępny poniżej. Materiał ten pomoże w stworzeniu zdrowej więzi z pociechą, a także uświadomieniu sobie, jak wiele jej problemów ma swoje źródło w emocjach i doświadczeniach rodziców.